Cuma günü Açık Gazete'de Nazar Büyüm'ün Gomidas Projesini dinlerken almış olduğum notlardan
(ne tuhaf hocam
dün ilksen (mavituna) açık dergide konserden bahsederken
"komidas da kim ki?" diye not almıştım akıl fikir defter-i kebir 22'ye
şimdi masamda oturmuş gomidas'ın hikayesni dinlerken
onun köy ziyaretlerini
çift sürerken
öküz güderken türkü söyleyen memleketim insanlarını
kulağımda grung'un ezgileri ile dalmış gitmiş bir halde düşünüyorum)
Çarşamba akşamı Açık Dergi Açık Şehir İstanbul 2010 kapsamında öğrendim ilk Gomidas'ın adını
Perşembe akşamı Lütfi Kırdar'da onun 140. doğum, 75. ölüm yılı anısına bir konser düzenlenecekmiş
O akşam İlksen'in konuğu İstanbul Ermeni Patrikhanesi Başrahibi Tatul Anuşyan idi
Ertesi gün ise aynı konu Açık Gaste içerisinde işlendi. 09:30 - 10:00 saatleri arasında Ömer abi ve Avi bu konser ve bu proje kapsamında Nazar Büyüm'ü konuk ettiler
Ben alışkanlığım icabı gün boyu açık radyo'dan harala gürele notlar aldığım için Nazar Büyüm söyleşisinden daha fazla anekdot toparladım
Bu nedenle ben sıralamayı bir parça değiştireceğim önce Nazar Büyüm söyleşi peşinde Tatul Anuşyan söyleşisi yer alacak blogda
anavara
**
Açık Gazete - Ömer Madra, Avi Haligua, Volkan Artunç
09:30 - 10: Konukları / Nazar Büyüm : Gomidas Projesi
groong (turna) - civan gasparyan
beste gomidas
konuğumuz radyomuzun da kurucularından Nazar Büyüm
ayrıca gomidas projesinin de başında kendisi
hasan ersel bu işi tam 10 yıl önce başlatmış
evet biz ermeniler değilmişiz demek ki
bir tek gomidas'ı hatırlayan, nazar büyüm
gomidas bizim memleketli
kütahya doğumlu
1 yaşında annesini kaybediyor
o dönem kütahyada
rum ve ermeni nüfus oldukça yoğun
4. sınıfta babasını da kaybediyor
ve urfa'ya babaannesinin yanına gidiyor
doğuştaki adı
soğomon soğomozyan
vartabet ünvanını alıyor
bu, başrahiplikten bir önceki ünvandır
ve tüm dünyada
gomidas vartabet olarak tanınır
inatçı
iradeli
ve işini bilen bir derlemeci oluyor
biz derlemeci olarak
bela bartok ve adnan saygun'u biliriz
ama gomidas
onlardan 30, 40 yıl önce bu işlere başlıyor
okul tabiattır
ve okuldan herşey öğrenilebilir diyor
ve köyleri dolaşıyor
köylülerin söylediği şarkılar
hep yapılan işle ilgili
gomidas notaya almaya kalkınca söylemiyorlar ama
o da bir yere gizlenerek notaya almaya başlıyor
bir anekdot:
sesi güzel bir köylüye
"hadi söyle de gomidas vartebet kaydetsin" diyorlar
köylü
"yahu nasıl söyleyeyim
burda ne öküz var ne de çift" diyor
(kahkahalar)
debussy'nin
gomidas'ın andony (homeless) eseri için söyledikleri
gomidas'ın piyano çalarak
kendi enfes sesi ile "grung"u (turna) söylemesi
ermenilere has
sözcüklerin üstüne konan işaretlerden oluşan
"hağz" nota sistemi
ama günümüzde kullanılmıyor artık
trajediden sonra bulunan mektuplardan birinde gomidas
"hağz"ı çözdüm" diyor,
ama nasıl çözdüğüne dair bir belge kalmıyor
ve bu yöntem de tarihin sayfaları arasında kayboluyor
gomidas ile ilgili çıkarttığımız kitap
muhtemelen trajedide yaşananlara şahit olduktan ve
duyduktan sonra aklını yitirmesi
fransaya 1917'de gitmesi
ve ölümüne kadar da orada yaşaması
30 - 40 yaşlarına kadar 4bin kadar derleme yapan
ve bu yaşından sonrasını bir karanlık içinde geçiren bir adam gomidas
gomidas etkinlikleri bu geceki konserden ibaret değil
geçen ay da üç horan kilisesinde onun adına badarak ayini yaptık
bu akşamki konserde
4 ermeni korosu
şan sanatçılarımız
şahan arzumi'nin eşliğinde
aynur ve şevval sam muhtemelen
kürtçe gomidas şarkıları söyleyecekler
bir quartet
aşkın ensemble
boğaziçi gösteri sanatları topluluğu
20:30'da başlayacak konser 3 saat kadar sürecek
tüm biletler satılmış zaten
rita kuyumcuyan
gomidas kitapları yazan bir araştırmacı
ayşe tütüncü
gomidas müziğinden emprevizasyon yapacak
çıplak ayaklar kumopanyası eşliğinde
ist modern ermeni mimarlar sergisi
5 kuşak mimarlık yapan balyan ailesini
ister hatırlayın ister hatırlamayın
eserleri duruyor gözünüzün önünde
loisa bousabalyan'dan dinleyelim bu sefer
"groong"
"ey turna nerelerden geliyorsun
sesine kurban olayım
bizim oralardan bir habercik bile yok mu?" diye başlar sözleri
ve burda "habercik" sözcüğü türkçedir "habrik"
Açık Şehir İstanbul 2010 / Tatul Anuşyan : Gomidas Konseri
********** Tatul Anuşyan **********
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder